Em gặp vợ trên Lai Châu, hỏi thẳng luôn là nếu không thích anh thì thôi, mình không ép nhau làm gì cả. Bạn ý cũng cười, không nói gì nhưng mình cảm thấy có khi là yêu, mà không yêu thì cũng quý rồi. Sau khi quen nhau thì gặp nhau thường xuyên và nói chuyện về phong tục của người Mông, về cuộc sống hoặc kể về gia đình. Anh kể cho em nghe, em kể cho anh nghe…".

.
Vàng A Mua và Thào Thị Van, là người Mông trắng, môt nhánh của dân tộc Mông ở xã Thanh Minh, huyện Điện Biên. Mua năm nay 26 tuổi còn Van 20 tuổi. Ngày cuối tuần, Mua thường dành thời gian chở Van bằng chiếc xe máy đi chợ như hồi còn yêu nhau. Mới cưới nên 2 người ríu rít như đôi chim câu, tay trong tay dạo chợ trung tâm thành phố mua sắ ít đồ dùng cho gia đình. Câu chuyện tình yêu của Mua và Van không giống như ông bà họ ngày xưa. Họ đến với nhau bằng tình yêu chân thành và dành cả 3 năm để tìm hiểu lẫn nhau. Vàng A Mua kể về thời gian tìm hiểu vợ mình: "Nghe chồng mình kể lại về quãng thời gian yêu nhau, Thào Thị Van đứng bên cạnh cười bẽn lẽn: "Khi gặp nhay lần đầu thì cũng có cảm tình. Lời tỏ tình đầu tiên của chồng em là hỏi em có thích anh hay không thích? Người Mông tính thẳng lắm nên cũng hỏi thẳng. Em lúc đó chỉ cười thôi".


Hỏi vợ chồng Mua về phong tục bắt vợ của người Mông, Mua cười và bảo rằng phong tục đó ngày xưa có đấy. Ngay ở xã Thanh Minh của Mua, thế hệ cha chú vẫn còn nhớ như in tập tục đó. Ông Vàng A Sùng, người Mông ở xã Thanh Minh, cho biết: "Hiện nay, lễ cưới của người Mông cũng thay đổi, không như trước nữa. Thứ nhất là không kéo nhau về nhà, con trai con gái đã thích nhau rồi thì thống nhất với nhau, còn trước kia theo tục người Mông là bắt vợ. Hiện nay thì chúng tôi bỏ rồi. Trước kia thì con gái và con trai xấu hổ, không cho bố mẹ biết nên có tục đi bắt vợ về rồi mới làm lễ gọi hồn cho vợ, tức là mang về nhập cho gia đình, nhập vào nhà, tức là làm con của nhà, người của nhà".

Tục "bắt vợ" của người Mông (Ảnh: Báo Điện Biên)